محمد جعفری- روزنامه‌نگار

به گزارش کرج رسا، سحرگاه دیروز ۴ نفر پس از قطعی شدن احکام‌شان در زندان قزل‌حصار پای چوبه دار رفتند.

اولین نفر مردی بود که ۱۴سال قبل در جریان یک درگیری در شهریار با همدستی ۴نفر دیگر جوانی را به قتل رسانده بود. در جریان رسیدگی به این پرونده معلوم شد که این مرد و ۲ نفر از همدستانش عاملان اصلی جنایت هستند و به این ترتیب چون ضربات کشنده را هر ۳نفر زده بودند، با رأی دادگاه هر ۳نفر آنها به قصاص محکوم شدند.

با وجود صدور این حکم و قطعی شدن آن، اولیای دم ۲نفر از محکومان را بخشیدند اما تصمیم گرفتند نفر سوم را مجازات کنند. بعد از کش و قوس‌های فراوان سرانجام اوایل آذرماه، با گذشت ۱۴سال از این جنایت مرد محکوم به قصاص پای چوبه دار منتقل شد. آن روز پس از انجام تشریفات، قاتل پای چوبه دار رفت و حتی طناب دار نیز دور گردنش حلقه بست. در آن لحظات حساس مسئولان اجرای حکم برای آخرین‌بار از مادر مقتول خواستند تا قاتل را ببخشد. او که تا آن لحظه برای اجرای حکم اصرار داشت در این لحظات تصمیم گرفت که به قاتل مهلت دوباره‌ای بدهد. به این ترتیب طناب از گردن او باز شد.

صبح چهارشنبه این محکوم برای دومین مرتبه پای چوبه‌دار منتقل شد و این بار باز هم تیم صلح و سازش تلاش کردند تا از ولی دم مهلت یا رضایت بگیرند اما این بار او مخالفت کرد و به این ترتیب حکم قصاص اجرا شد.

مهلت دوباره برای زندگی

۲ نفر دیگری که قرار بود مجازات شوند نیز قاتل بودند. یکی از آنها روز ۴آبان‌ماه سال ۹۷با دوستش درگیری لفظی پیدا کرده و او را با چاقو به قتل رسانده بود. این محکوم به قصاص مدتی قبل برای اجرای حکم پای چوبه‌دار منتقل شد اما اولیای دم به او مهلت دادند. با سپری شدن این مدت صبح چهارشنبه این مرد بار دیگر پای چوبه دار منتقل شد اما اولیای دم برای اجرای حکم در زندان حاضر نشدند تا اجرای این حکم متوقف شود.

سومین نفر نیز جوانی افغان بود که روز ۴خردادماه سال ۹۶در جریان درگیری با یکی از هموطنانش در منطقه تهرانپارس بر سر اختلافات خانوادگی او را به قتل رسانده بود. او با رأی دادگاه به قصاص محکوم شد و قرار بود این حکم سحرگاه دیروز اجرا شود اما اولیای دم مقتول به قاتل مهلت دادند و حکم اجرا نشد.

توبه نامه نجاتبخش

چهارمین نفری که قرار بود سحرگاه چهارشنبه حکمش اجرا شود، مردی است که به اتهام تجاوز به اعدام محکوم شده بود. او که پیش از این کارگر خدماتی بود سال ۹۷در شرایطی که برای نظافت وارد خانه‌ای شده بود به زن صاحب‌خانه تجاوز کرد. او مدتی بعد توسط پلیس دستگیر و بعد از محاکمه در دادگاه کیفری یک استان تهران به اتهام تجاوز به اعدام محکوم شد. با قطعی شدن رأی، مرد اعدامی پای چوبه دار منتقل شد اما اعلام کرد که در زندان توبه کرده و توبه نامه‌اش را نیز به مسئولان اجرای حکم ارائه کرد. در این شرایط بود که اجرای حکم او نیز متوقف شد و قرار است توبه نامه او بررسی و تصمیم‌گیری شود که آیا این توبه نامه می‌تواند مانع اجرای حکم شود یا نه.

نظر کارشناس

تأثیر توبه‌نامه در منتفی شدن اعدام

محمدرضا گیوگی، وکیل دادگستری: یکی از افرادی که سحرگاه دیروز قرار بود به دار مجازات آویخته شود، فردی بود که به اتهام تجاوز به اعدام محکوم شده بود، اما پیش از اجرای حکم اعدام با ارائه توبه نامه از اعدام نجات پیدا کرده و اجرای حکم تا بررسی توبه‌نامه متوقف شده است. اما توبه در چه شرایطی می‌تواند باعث توقف حکم یا بخشش شود و آیا همیشه توبه‌نامه می‌تواند مانع اجرای حکم شود؟

براساس قوانین موجود مجازات جرم تجاوز، اعدام است. اما در مواردی خاص توبه فرد محکوم می‌تواند باعث توقف اجرای حکم و بخشش فرد محکوم شود. هرچند درباره توبه و پذیرش یا عدم‌پذیرش آن تفاسیر مختلفی وجود دارد اما نظر غالب که قانون هم بر آن تمسک کرده این است که توبه مطلق است و اگر احراز شود توبه واقعی است قابلیت استماع را دارد.

اما توبه را چه‌کسی باید بررسی، قبول یا رد کند؟ از آنجا که نباید اجرای احکام الهی متوقف شود باید توبه مورد موافقت ولی امر قرار بگیرد و ولی امر نیز این اختیار را به رئیس قوه قضاییه تفویض کرده است و رئیس قوه به نیابت از ولی‌امر می‌تواند توبه را قبول یا رد کند. در این زمینه احراز توبه مهم است. حاکم شرع (مقام رسیدگی‌کننده) باید به این نتیجه برسد که توبه فرد واقعی است یا نه و پس از سنجش همه جوانب در این‌باره تصمیم‌گیری خواهد شد.

همشهری