شرایط  منحصر بفرد و حساس کنونی باعث شده تا از نظر خیلی از صاحب نظران از انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ در جمهوری اسلامی ایران به عنوان مهمترین انتخابات تاریخ این نظام یاد شود. در این نوشتار سعی شده است تا علاوه بر بررسی دلایل اهمیت این انتخابات به تحلیل و تفسیر سناریو ها و خروجی های مختلف این انتخابات نیز پرداخته شود و در اخر راهکار های  مختلف ارزیابی شوند.

شاید بتوان مهمترین دلیل اهمیت این انتخابات را وضعیت نابسامان همه گیری ویروس کرونا و وضعیت بد معیشتی – اقتصادی مردم ایران دانست. پیکره اقتصاد ایران که خسته از سال ها جنگ با تحریم های ظالمانه دولت امریکاست امروز در حال جنگ با غول شکست ناپذیری به نام کرونا است و انچه از احوالات او پیداست اگر به او مددی نرسانیم شانسی برای پیروزی او نمیتوان متصور شد.از این نظر نمیتوان جای مانور زیادی برای کاندیداهای منتخب در نظر گرفت زیرا راهکار های برای این مشکلات کاملا محدود و تقریبا مشخص هستند بطوری که میتوان انهارا لازم الاجرا دانست. مقاومت رییس جمهور منتخب به هر نوعی احتمالا نیازمند دخالت نهاد های دیگر حکومتی و تحمیل این مجموعه راه حل ها به قوه مجریه خواهد بود. گرچه نحوه اجرای این راه حل هاست که تفاوت عمیقی در اثربخشی ان ها خواهد گذاشت و مانور های انتخاباتی هم احتمالا بر روی این موضوع تمرکز خواهند کرد.

دومین مسئله ای که بسیار حائر اهمیت است موضوع انتقال قدرت در داخل سیستم است. اکنون با گذشت بیش از  چهل سال از تاسیس جمهوری اسلامی ایران سیستم نیازمند ورود نیروهای جوان و تازه نفس خواهد بود. این در حالی است که عمده این انتقال در زمان ریاست جمهوری کاندیدایی رخ خواهد داد که از این صندوق ها نامش خارج می شود. از این حیث اینکه کدام جناح یا گروه بر سر کار باشد از اهمیت ویژه ای برای احزاب مختلف خواهد داشت بطوری که احتمال مشاهده همکاری احزاب مخالف یا تشکیل ائتلاف ها و تشکل ها بر پایه همکاری های متقابل  احتمالا خیلی دور از ذهن نخواهد بود ان هم در انتخاباتی که  تمامی شوهد و قراین گویای حضور و نرخ مشارکت کم مردمی هستند. شاید حتی با بالا گرفتن تنش ها و افزایش مشکلات داخلی جذابیت موازنه ی قدرت سیاسی در داخل برای خارجی ها هم بیشتر شود طوری که احتمالا حمایت های مالی و رسانه ای در دستور کار قدرت های خارجی قرار گرفته است.

سومین مسئله ای که اهمیت انتخابات اتی  را حتی بیش از پیش میکند بحث جنگ تجاری چین و امریکاست. جنگ اقتصادی چین و امریکا احتمالا بانی عمده تغییرات سیاسی و اقتصادی جهان در سال های اخیر خواهد بود. ایران نیز نه تنها یک بازار هدف مناسب است بلکه کشوری غنی نیز از نظر منابع اولیه محسوب می شود. البته از اهمیت ژئوپلتیکی ان هم نمیتوان چشم پوشی کرد. این در حالی است که خاورمیانه سال هاست که تحت نفوذ امریکا و شرکای اروپاییش قرار دارد  و چین هم برای گسترش و مقابله با امریکا در افریقا سرمایه گذاری کرده است.سرمایه گذاریهای چین در افریقا در سالهای اخیر بشدت رشد داشته است.از این این نظر ایران حکم امضای ویزای چین برای ورود گسترده به خاور میانه میباشد در حالی که کوچکترین تضعیف مواضع امریکا در خاور میانه به هر شکلی میتواند ضربه ای سخت به امریکایی ها محسوب شود.تغییرات سیاسی عمده ای در داخل در شرف وقوع است و هر دو طرف سعی دارند تا این تغییرات را به نفع خود تغییر دهند تغییراتی که اگر چین بتواند با کنترل انها جای پای خود را در ایران تثبیت کند احتمالا اولین ضربه را به پاشنه اشیل دشمن شکست ناپذیر خود زده است.

با تفسیر ریز و دقیق مطالب ذکر شده در این مقاله سعی شده تا سناریو های مختلف خروجی این انتخابات ارزیابی شوند و پیشنهاد هایی برای انواع ترکیبات سیاسی -اقتصادی ممکن برای احزاب مختلف ارائه شود.

به امید ایرانی سرفراز!

به قلم فرزین عسگری

دانش اموز تیزهوشان شهید سلطانی ناحیه ۳