✍️ رضا قاسمپور

در گرگ و میش پنج‌شنبه ۲۳ بهمن ۹۹ با همدیاران از کرج به سوی شهر و دیار خویش بار سفر می‌بندیم. با جغور بغور (جیغیر بغیر) زنجان دوپینگ کرده و به سوی روستای تاریخی حاج سئیران در منطقه قره پشتلو راهی می‌شویم.

با گذر از فرودگاه و روستاهای مسیر وارد بخش #ارمغانخانه پایتخت #تعزیه ایران شده و سپس خرامان راهی آخرین روستای منتهی‌الیه زنجان محصور در بین کوه‌های به‌غایت زیبا و سحر انگیز می‌شویم.

?روستایی از اعماق تاریخ

روستای توریستی و تاریخی #حاج‌سئیران با قدمت بیش از دوهزار سال از سال ۶۲ از بخش کاغذکنان میانه منفک و به بخش ارمغانخانه زنجان ملحق شده است.
حاج‌سئیران دارای چهار دروازه طبیعی از چهار سو بوده و با توجه به فراوانی آب و حاصلخیز بودن زمین و همچنین قبور باستانی پیشااسلام و سایر شواهد بر روی شهری مدفون در دل زمین بنا شده است. به خاطر وجود آثار باستانی و زیرخاکی‌های فراوان شامل قلعه‌ها، تپه‌های باستانی، امامزادگان در حواشی روستا، حاج‌سئیران همواره مورد طمع سوداگران و غاصبان میراث فرهنگی است و صدها کنده‌کاری غیرمجاز حکایت از غارت میراث فرهنگی این سامان در غفلت مسئولین مرتبط می‌باشد.

?امامزاده شاهزاده محمد

حاج‌سئیران دارای حدود ۱۵۰ خانوار ثابت و حدود ۵۰ سکنه خانوار ییلاق قشلاقی است. به دلیل جذابیت‌های منطقه و آب و هوا و محصولات ارگانیک مهاجرت معکوس از شهر به روستا استارت خورده است. امامزاده شاهزاده محمد مهم‌ترین شاخصه توریستی منطقه و قبل از کرونا محوطه بزرگ و تاریخی آن سالانه پذیرای هزاران زوار از استانهای همجوار بوده است.

تصویر شهید والامقام روستا ربعلی مهری زینت‌بخش مسجد و امامزاده حاج‌سئیران است.

?کرامات خلیل بابا

خلیل‌بابا نام سیدی است که حدود ۳۰۰ سال پیش مدعی رؤیت یکی از امامان در خواب شده و در این رویای صادقه خبر از وجود امامزاده شاهزاده محمد در ورودی حاج‌سئیران داده می‌شود. روز بعد روستائیان با راهنمایی وی مزار مورد نظر را کشف و به مرور مکان یاد شده تبدیل به یکی از بقاع متبرکه منطقه و استان می‌گردد.
خلیل‌بابای عارف طبق وصیتش در قله کوهی به همین نام تدفین و به خاطر کراماتش تبدیل به زیارتگاهی برای محلی‌ها شده است و در گذشته نه چندان دور مردم متدین روستای اطراف در زمان خشکسالی برای استجابت دعای باران به مزار خلیل بابا متوسل می‌شدند.

?معادن هفت‌ گانه حاج‌سئیران

بیش از هفت منطقه این روستای زیبا به بهانه وجود معدن سنگ گرانیت از اوایل انقلاب مورد تاخت و تاز معدنکاران عمدتا غیربومی قرار گرفته است. امروز محصول فعالیت‌های عمدتا سوداگرانه معدنکاران به هم خوردن اکوسیستم منطقه و نابودی بخش عمده آب از مراتع، محصولات کشاورزی و حیوانات بومی و وحشی منطقه شده است.
معادن سنگ گرانیتی که معدن‌کاران نصفه نیمه در اطراف معادن روستا رها کرده و تراشه‌های معدن علاوه بر سد کردن مسیر تردد احشام و برهم زدن مسیر چشمه‌ها و رودخانه‌ها چون زگیلی ناچسب بر صورت زیبای حاج‌سئیران هستند.
متأسفانه طبق ادعای محلی‌ها مجوز سه معدن دیگر نیز در حال صدور بوده و تحقق این خبر نامیمون می‌تواند تیر خلاصی بر شگفتی‌های حاج‌سئیران باشد.

?آقای استاندار به ستوه آمده‌ ایم

به علت شاکی بودن اهالی از مجموعه فعالیت‌های سوداگرانه معدن‌داران و معدن‌کاران فعال منطقه پرونده شکایت و کشمکش در خصوص ادامه کار آنها روی میز مسئولین استانی می‌باشد.

در بازدیدی که از منطقه #گوموش‌بلاغی و سایر معادن رها و بلاتکلیف داشتیم آثار حفاری‌های متعدد غیرمجاز سوداگران زیرخاکی و همچنین فعالیت‌های غیرقانونی و نیمه‌کاره معدن‌داران آه از نهاد هر رهگذری بر می‌آورد.

?آسمان مخملین و گازی که نیست!

آسمان مخملین حاج‌سیران در سکوت شب‌های رازآلود این روستا، زیبایی منحصر به فردی داشته و می‌توان از کوهپایه‌های اطراف مانند #اوزاندی جهت رصد آسمان بی‌انتها بهره‌ها جست.

متأسفانه روستای حاج‌سئیران تنها روستای بدون گاز منطقه بوده و اهالی از نعمت شبکه سراسری گاز بی‌بهره هستند.

?جای نام‌های زیبای ترکی

زبان مردم منطقه قره‌پشتلو همانند سایر نقاط استان زنجان ترکی سلیس و شیوای زنجانی است. در اینجا نظری بر نام‌های زیبا و بامسمای ترکی که زینت‌بخش جای جای حاج‌سئیران زیبا می‌باشد می‌افکنیم:

آلما بولاغی، چاخماق کندی، گوموشچو بولاغی، تیرستان، اوزاندی، سلیمان بولاغی، اوغلان قیز، دوه داشی، قورد اولویان، سویوق بولاغ، خان وورولان، قاجار بولاغی، دئرمان قاباغی و….

?ضمن تشکر از مهندس دلیری بابت هماهنگی دیدار از روستای زیبای حاج‌سئیران، این یادداشت کوتاه تنها جستارگشایی برای طرح ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بکر منطقه قره‌ پشتلوی زنجان بوده و انشاالله با کمک صاحبان اندیشه تکمیل و تلطیف خواهد شد.