✍️ رضا قاسمپور

? اپیزود اول

واپسین روزهای شهریور ۱۴۰۱ در رکاب دکتر جلالی مهر و استاد توسلی در مراسم وزینِ اولین سالمرگ پروفسور ابومحمد عسگرخانی(پدر علم روابط بین الملل ایران) در جاده چالوس حاضر شدیم.

میهمانانی از چهارگوشه کشور متشکل از مسئولین وزارت خارجه، اساتید حوزه و دانشگاه، دانشجویان و ارادتمندان استاد و همچنین خانواده و همسر وفادار و فرهیخته پروفسور مشارکت موثر داشتند.

در این برنامه تعدادی از دوستان، همکاران‌، مسئولین و دانشجویان پروفسور ضمن ایراد سخنرانی به بیان خاطرات خود از کلاس‌ ها و مراودات علمی _ پژوهشی و همچنین روابط اجتماعی خود با استاد پرداخته و هرکدام گوشه‌ هایی از کرامات علمی، سجایای اخلاقی، فعالیت‌ های اجتماعی و مختصات شخصی زندگی پروفسور پرده‌ برداری نمود.

? اپیزود دوم

۲۲ تیرماه ۱۴۰۲ فرصتی دست داد تا با هماهنگی و دعوت “حاج مهدی توسلی” در پژوهشسرای خوارزمی در خدمت خانم دکتر مریم مرادی (دانشجو و همسر معزز مرحوم پروفسور عسگرخانی) باشیم.

در این گپ و گفت تخصصی دو ساعته، علاوه بر غبارروبی از زندگی پر فراز و نشیب علمی،شخصی و اجتماعی استاد و خانواده معظم‌شان بر زوایای پیدا و پنهان و آفرینش‌های علمی ایشان نیز نور افشانی شد. محصول بارش فکری حاضرین، ایده تاسیس “بنیاد پروفسور عسگرخانی” در کرج بود.

همچنین مقرر گردید ضمن پی‌گیری و تسریع در تاسیس مجموعه فاخر آموزشی (مدرسه خیر ساز پروفسور عسگرخانی در منطقه ۲۲ تهران) نامگذاری سدی در استان قزوین،همایشی وزین نیز در سالمرگ استاد در کرج برگزار گردد.

آنچه ذیلا تورق می‌کنیم محصول گپ و گفت چهار جانبه (خانم دکتر مرادی، دکتر آقابالی، استاد توسلی و راقم سطور) می‌باشد.

? اپیزود سوم

پروفسور عسگرخانی اصالتا از ترکهای روستای شیزر قزوین و خانم دکتر مرادی از یال کرج (روستای بیلقان) بوده و این زوج فرهیخته از کلاس مقدس درس و پوزیشن استاد_دانشجویی به زندگی مشترک قدم گذاشته و به سوی آرامش روحی روانی و زندگی علمی_پژوهشی پرتاب شدند.

خانم دکتر مرادی (دانش‌ آموخته روابط بین‌الملل) ضمن بیان جزئیات خاطرات دوره دانشجویی و آشنایی با استاد و چرایی و چگونگی نواختن ساز هارمونیک زندگی مشترک‌شان می‌گوید: “مکاشفه گام به گام، گشایش پنجره‌های جدید و افق‌های نو در وزارت خارجه در مجاورت پروفسور برایم شورانگیز و غیر قابل وصف می‌باشد.

تجربه حضور موثر در مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و موسسه ابرار معاصر تهران در کنار همسرم به عنوان مدیر پروژه و آشنایی با طیف وسیعی از دانش‌پژوهان حوزه علوم سیاسی،حقوق و روابط بین‌الملل، همچون تماشای فیلم سینمایی است که جایزه‌ اسکار را درو کرده باشد.

پروفسور به رشد و بالندگی دانشجویانش همت گماشته و آنها را چون جان‌ِ خویش دوست می‌داشت. منزل ما مکانی علمی و محل تردد اساتید،دانشجویان و دوستداران استاد بود. ایشان همیشه سکوی پرتابی برای مخاطبانش بود. تربیت شاگردان تراز اولی همانند دکتر امیر عبدالهیان (وزیر فعلی امور خارجه) در بیش از سه دهه تدریس و فعالیت علمی پژوهشی در دستور کارش بود. همچنین تواضع و تسلط کامل استاد به زبان علمی انگلیسی در حوزه عمل هاله‌ای وصف ناپذیر و تکرار نشدنی از دانشجویان و دوستدارانش برای پروفسور فراهم ساخته بود.

پروفسور عسگرخانی معتقد و ملتزم به تفکر انتقادی بوده و همواره در پی به چالش کشیدن نظریات موجود در جهت گشایش دریچه‌های نو و کاستن از جهالت بشری بود.

? اپیزود آخر

“ابومحمد عسگرخانی (زاده ۱۳۳۰ روستای شیزر افشاریه قزوین ـ درگذشته ۲۹ شهریور۱۴۰۰) پژوهشگر، تحلیل‌گر رژیم‌های بین‌المللی و استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه تهران بود.او بیشتر به دلیل نظریاتش در نقد مذاکرات هسته‌ای، حمایت از برنامه هسته‌ای ایران و ارایه دیدگاه‌هایی در خصوص امنیت ملی مورد توجه رسانه‌ها بود. عسگرخانی از جمله طرفداران نظریه رئالیسم در روابط بین‌الملل به‌شمار می‌آمد و عمده آثار او در زمینه امنیت ملی، رژیم‌های بین‌المللی و الگوهای امنیت در سیاست خارجی بود.

عسگرخانی توانست آثار فاخری همچون رژیم‌های بین‌المللی از خود برجای بگذارد.

وی از استادان برجسته دانشگاه تهران، بعد از اخذ دیپلم ریاضی وارد دانشگاه پارس تهران شد و در رشته کارشناسی ادبیات آمریکایی و انگلیسی به تحصیل پرداخت، سپس کارشناسی ارشد رشتۀ روابط بین الملل را از دانشگاه وبستر ایالت میزوری، سنت لوئیس دریافت کرد. این استاد فرهیخته در ۱۹۹۵  دکتری روابط بین‌الملل را از دانشگاه کوئینز کانادا دریافت کرد و حتی کاندید دکتری حقوق در دانشگاه گرونینگن، هلند شد.

پایان نامه مقطع دکتری عسگرخانی با عنوان “استیلا، رقابت و سازش” دیوان دعاوی ایران_ آمریکا به عنوان یک رژیم بین المللی در حل تعارض در نظریه و عمل: بر اساس قوانین آنسیترال بود.‌”