رضا قاسمپور

پنج‌شنبه ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۲ روز جهانی موزه‌ها با شعار “پایداری و حال خوب” بود. گرگ و‌میش صبح به دعوت سید حسین موسوی(واقف و مدیر غنی‌ترین و غریب‌ترین موزه تمبر شخصی جهان واقع در فلکه اول گوهردشت کرج) به همراه تیم سبکبالش به سمت میدان امام خمینی(ره) توپخانه تهران پر می‌کشیم. روبروی موزه ملی ایران میدان مشق؛ نمایشگاه مردمی بانک ملی،بانک سپه،کاخ سعداباد،کاخ نیاوران، سکه و سایر آثار ملموس و ناملموس ملی برای بازدید عامه برپا شده است.

 بازدید رایگان موزه‌ها

روز جهانی موزه‌ بازدید از تمام موزه‌ها رایگان است به همین خاطر فوج فوج علاقمندان میراث فرهنگی در حال بازدید از نمایشگاه رو باز جلوی موزه ملی هستند. دکتر دارابی(قائم مقام وزیر میراث) و تیم همراه در حال بازدید از نمایشگاه بوده و در برخی از غرفه‌ها توقف معناداری کرده و به درد و دل سینه سوختگان عرصه موزه‌داری، مجموعه داران و سایر علاقمندان گوش داده و گاها پاسخ‌های کوتاهی به سوالات مطروحه می‌دهد.

ساعت نه و نیم در برنامه تخصصی گرامیداشت موزه‌ها شرکت می‌کنیم. برنامه جذاب و تخصصی بوده و در پایان از منتخبین موزه‌ها تجلیل می‌شود.

عزم ملی برای استرداد میراث تاراج شده

پس از پخش کلیپی از عملکرد سالانه موزه‌ها  دکتر ادیب‌زاده مدیرکل موزه‌های کشور پشت تریبون قرار گرفته و پس از مرور عملکرد یکساله می‌افزاید:با پیگیری و درایت معاونت فرهنگی وزیر و با هماهنگی دولت و مجلس بودجه ما سوبل شده و همچنین مجوز استخدام پیمانی ۳۸۸ نفر را اخذ کرده‌ایم.

که از این تعداد ۲۲۰ نفر موزه‌داران می‌باشند. همچنین در جهت ارتقا کیفی نیروی‌های مشغول در ۸۲۸ موزه فعال خود ۲۶ دوره تخصصی داخلی و خارجی در جهت دانش‌افزایی و به روز کردن کادر برگزار شده است.

ادیب‌زاده در خصوص استرداد الواح هخامنشی از آمریکا و همچنین نقش ساسانی از انگلیس می‌گوید عزم جدی برای مبارزه با قاچاق اشیا باستانی و میراث فرهنگی در جریان بوده و به جد پیگیر استرداد اشیا تاراج شده از میراث تمدنی هستیم. با برگشت الواح هخامنشی و نقش ساسانی رویداد بزرگ فرهنگی صورت خواهد گرفت.

موزه‌ها حامل گفتمان فرهنگی‌اند

در ادامه پیام ضبط شده دکتر ضرغامی وزیر میراث فرهنگی از کهکیلویه پخش می‌شود. وی در بخشی از پیام خود با اشاره به دینامیک بودن ماهیت موزه‌ها می‌افزاید: موزه می‌تواند حامل گفتمان حرکت فرهنگی بوده و این گفتمان مبتنی بر تجربه ارزشمند بشری در تعامل با طبیعت پیرامونی است و در واقع موزه‌ها ثروت ملی ما هستند.

در کار موزه بازنشستگی معنا ندارد

“سید محیط طباطبایی” (رئیس ایکوم ایران) به عنوان سخنران بعدی پشت تریبون قرار گرفته و پس از تبریکات و گرامیداشت روز جهانی موزه و هفته میراث فرهنگی می‌افزاید: موزه‌ها اندیشه و مفهوم را بدون توجه به دین،مذهب،جنسیت،قومیت حفاظت، نظارت و ارائه می‌کنند.امروز موزه‌های مجازی و دیجیتالی در حال درنوردیدن دنیای کلاسیک موزه‌ها می‌باشند و با توجه به تغییرات محیط زیستی و زیست محیطی و پیدایش ابربحران‌های جهانی در پیام و فرم موزه‌ها تغییر و تحول ایجاد می‌شود.

طباطبایی با گرامیداشت زحمات موزه داران،مجموعه‌داران می‌افزاید: برای کارشناسان موزه بازنشستگی معنا ندارد.

+ بیشتر ببینید؛ گزارش تصویری؛ مراسم روز جهانی موزه ها

 پایداری و حال خوب

خانم گل صباحی(عضو ایکوم) سخنران بعدی مراسم با اشاره به پیام روز جهانی موزه‌ها (پایداری و حال خوب)این شعار به مثابه نقشه راه سالانه موزه‌ها بوده و شورای بین‌ المللی موزه‌ها با این شعار به نقش موزه‌ها در ایجاد حال خوب دست گذاشته است.

وی می‌افزاید: اهداف(زودون تاثیرات منفی دی‌اکسید کربن در محیط زیست بشری،پایداری اقلیم برای تمام گونه‌های گیاهی و جانوری و… )از مسیر موزه‌ها می‌گذرد.

موزه‌ها پیام‌آوران صلح جهانی‌اند

اخرین سخنران مراسم دکتر دارابی قائم‌مقام وزیر میراث فرهنگی است.

وی روز جهانی موزه را فرصت مغتنمی در جهت ارج نهادن به تلاش‌های ذی‌قیمت موزه‌داران،مجموعه‌داران و کارکنان موزه‌ها تلقی کرده می‌افزاید: توجه به پیشینه تاریخی برای ساخت آینده‌ای بهتر فرصتی مغتنم بوده و این تلاش‌ها در بستر فرهنگی صورت می‌گیرد.

وی موزه‌ها را خاستگاه نشاط اجتماعی و پیام جهانی موزه‌ها را موتور محرکه حال خوب بیان کرده می‌افزاید: از ظرفیت موزه‌ها در جهت همگرایی، وفاق و هویت ملی و همبستگی اجتماعی استفاده کرده و موزه‌ها پیام اور صلح جهانی و دیپلماسی عمومی هستند.

برنامه خانه هنرمندان برای موزه‌ها

عصر پنج‌شنبه ۲۸ اردیبهشت نیز برنامه گرامیداشت روز جهانی موزه در خانه هنرمندان ایران با حضور موزه‌داران، مجموعه‌داران، هنرمندان و سایر علاقمندان با شکوه هرچه تمام‌تر برگزار گردید.

در این مراسم علاوه بر قرائت پیامهای ارسالی  دبیرکمیسون موزه‌های یونسکو، بیانیه کمیته ملی موزه و…مسجد جامعی (وزیر اسبق ارشاد اسلامی/ هیچ حال خوبی بدون ایران و انسان وجود ندارد) بهشتی (عضو هیات مدیره خانه هنرمندان/حال خوب مستلزم متغیرهای مختلف است) سخنرانی نمودند.

در ادامه از نماد موزه استاد پرنیا رونمایی شده و کلیپی در خصوص تهیه تمبر طلا (مبتنی بر دانایی،آگاهی و زیبایی) به نمایش درآمد.پایان بخش برنامه خانه هنرمندان ایران، تجلیل از موزه‌داران و جمع‌داران برتر و همچنین فعالان عرصه موزه و موزه‌داری از چهار گوشه کشور بود.

مافیای موزه و موزه داری

راستش تاکنون فکر می‌کردم که مافیا بیشتر مربوط به کنکور، دخانیات، ارز و امثالهم بوده و در عرصه فرهنگ و هنر چندان محلی از اعراب ندارد.امروز متاسفانه در دو مراسم موزه ملی ایران و خانه هنرمندان بنظر می‌رسید که بده بستان و نون قرض دادن از ما بهتران در انتخاب و تجلیل از موزه و موزه‌داران برتر بی‌تاثیر نبود. اولا از ۸۲۶ موزه فعال کشور بیش از ۹۰ درصد تهرانی‌ها در جوایز سهیم بوده و مابقی ۳۰ استان تماشاچی بیش نبودند و سهم‌شان در تجلیل و دیده شدن نسبت به تعدادشان در حد هیچ بود.

ثانیا در حالی که مثلن از فلان موزه دار … دوره گرد (که کل مجموعه‌ اش در یک وانت جابجا می‌شود) موزه تمبر یکتای گوهردشت کرج (غنی‌ترین و غریب‌ترین موزه شخصی تمبر جهان) با بیش از دو میلیون تمبر و سایر اشیا عتیقه به دلیل عدم کنار آمدن با مافیای نامرئی حوزه تمبر ابدا و عامدا دیده نشد.

امید است در سال‌های آتی سایه سنگین مافیای موزه از این حوزه رخت بر بسته و حوزه فرهنگ و هنر آلوده باند‌بازی‌های احتمالی کارچاق‌کن‌ها نگردد.