به گزارش کرج رسا، از روزگاران بسیار دور در اذهان مردم و اقشار مختلف در فصل سرما، واژه سینه پهلو کردن یا همان ذات الریه، متداول و رایج بوده است.همان بیماری که بسیاری از افراد به ویژه مادر بزرگها با نسخه‌های خانگی و سنتی خود، سعی در بهبود بیماران و خلاصی از آن داشتند و در بسیاری موارد ابتلا نیز موثر این نسخ موثر واقع می‌شد.

بیماری ذات الریه یا پنومونی یا همان سینه پهلو یکی از بیماری‌های سیستم تنفسی است. پنومونی عفونت در یک یا هر دو ریه است.

باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها عامل آن هستند و این عفونت باعث ایجاد التهاب در کیسه‌های هوای ریه شده و تنفس را دشوار می‌کند.

علائم سینه پهلو یا ذات الریه

علائم ذات الریه می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد و شامل:

۱. سرفه که ممکن است باعث خلط (مخاط) شود

۲. تب

۴٫ تعریق یا لرز

۴. تنگی نفس که هنگام انجام فعالیت‌های عادی یا حتی هنگام استراحت اتفاق می‌افتد

۵. درد قفسه سینه که هنگام نفس کشیدن یا سرفه شدیدتر می‌شود

۶٫ احساس خستگی

۷. بی‌اشتهایی

۸. حالت تهوع یا استفراغ

۹. سردرد

۱۰٫ ممکن است کودکان زیر ۵ سال دارای تنفس سریع یا خس خس باشند.

۱۱. به نظر می‌رسد نوزادان هیچ علامتی ندارند، اما بعضی اوقات ممکن است استفراغ، کمبود انرژی داشته باشند یا در نوشیدن یا خوردن‌شان اختلال ایجاد شود.

۱۲. افراد مسن ممکن است علائم خفیف‌تری داشته باشند. همچنین می‌توانند دچار گیجی شوند و یا دمای بدن‌شان پایین تر از حد نرمال باشد.

اغلب علت ذات الریه، ویروس‌های تنفسی هستند.پنومونی ویروسی معمولاً ملایم‌تر است و می‌تواند طی یک تا سه هفته بدون درمان بهبود یابد.

پنومونی قارچی

قارچ‌های موجود در خاک یا فضولات پرندگان می‌تواند باعث پنومونی شود. اغلب در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، ایجاد می‌شود.

پنومونی همچنین می‌تواند با توجه به محل یا زمان درگیری طبقه‌بندی شود.

۱٫ پنومونی بیمارستانی؛‌این نوع پنومونی باکتریایی در مدت اقامت در بیمارستان به وجود می‌آید. می‌تواند جدی‌تر از انواع دیگر باشد، زیرا باکتری‌های موجود ممکن است در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم‌تر باشند.

۲٫ پنومونی اکتسابی از جامعه؛ به ذات الریه‌ای که در خارج از یک مکان پزشکی به وجود می‌آید، اشاره دارد.

۳٫ پنومونی ناشی از تهویه؛ وقتی افرادی که از دستگاه تهویه هوا استفاده می‌کنند، دچار پنومونی شوند.

آیا ذات الریه مسری است؟

میکروب‌هایی که باعث ایجاد ذات الریه می‌شوند مسری هستند؛ این بدان معنی است که می‌توانند از فردی به فرد دیگر منتقل شوند.

هر دو ذات الریه ویروسی و باکتریایی می‌توانند از طریق استنشاق قطرات موجود در هوا ناشی از عطسه یا سرفه به دیگران سرایت کنند. همچنین با تماس با سطوح یا اشیاء آلوده به باکتری‌ها یا ویروس‌های عامل ذات الریه، می‌توانید مبتلا شوید.

امکان دارد پنومونی قارچی را از محیط بگیرید. با این حال، از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود.

درمان ذات الریه به نوع ذات الریه، شدت و سلامت عمومی فرد بستگی دارد.

پزشک ممکن است برای کمک به درمان ذات الریه دارویی تجویز کند. داروی تجویز شده به علت خاص پنومونی بستگی دارد.

داروهای آنتی‌بیوتیک روی ویروس‌ها اثر ندارند. در بعضی موارد، پزشک ممکن است ضد ویروسی تجویز کند. با این حال، بسیاری از موارد ذات الریه ویروسی به خودی خود با مراقبت در منزل بهبود می‌یابند.

با استراحت زیاد و نوشیدن مایعات فراوان می‌توانید به بهبودی خود کمک کرده و از عود مجدد جلوگیری کنید.

بستری در بیمارستان؛ اگر علائم شما بسیار شدید است و یا مشکلات سلامتی دیگری نیز دارید، ممکن است لازم باشد در بیمارستان بستری شوید.

گروه‌های پُر خطر

هرکسی می‌تواند مبتلا به پنومونی شود، اما گروه‌های خاصی خطر بیشتری دارند. شامل:

نوزادان از بدو تولد تا ۲ سالگی

افراد در سن ۶۵ سال و بالاتر

افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف به دلیل بیماری یا استفاده از داروها، مانند داروهای خاص سرطان.

افرادی که شرایط پزشکی خاص مزمن دارند، مانند آسم،دیابت یا نارسایی قلبی.

افرادی که اخیراً دچار عفونت تنفسی مانند سرماخوردگی یا آنفلوآنزا شده‌اند.

افرادی که اخیراً بستری شده‌اند و یا در حال حاضر در بیمارستان بستری هستند، به ویژه اگر در یک دستگاه تهویه مطبوع بوده‌اند یا در حال استفاده از آن هستند.

افرادی که دچار سکته مغزی شده اند، در بلع مشکل دارند یا وضعیتی دارند که باعث عدم تحرک می‌شود.

افرادی که سیگار می‌کشند، از انواع خاصی از دارو استفاده می‌کنند.

افرادی که در معرض تحریک کننده‌های ریه مانند آلودگی، دود و برخی مواد شیمیایی قرار دارند.

آیا ذات الریه یک بیماری ویروسی است؟

چندین نوع مختلف از عوامل عفونی می‌توانند باعث این بیماری شوند. ویروس‌ها فقط یکی از آنها هستند؛ بقیه شامل باکتری و قارچ هستند.

اگرچه علائم پنومونی ویروسی و باکتریایی بسیار مشابه است، موارد پنومونی ویروسی اغلب خفیف‌تر از موارد پنومونی باکتریایی است. یک تفاوت بزرگ بین پنومونی ویروسی و باکتریایی، درمان است.

عفونت‌های ویروسی به آنتی بیوتیک‌ها پاسخ نمی‌دهند. بسیاری از موارد ذات الریه ویروسی ممکن است با مراقبت در منزل بهبود یابد؛ اگرچه بعضی اوقات لازم است دارو ضد ویروس تجویز شود.

ذات الریه می‌تواند یک بیماری نسبتاً شایع در دوران کودکی باشد. محققان تخمین می‌زنند سالانه ۱۲۰ میلیون مورد پنومونی در کودکان وجود دارد.

علائم ذات الریه در کودکان

مشکل در تنفس

کمبود انرژی

تغییرات اشتها

در صورت مشاهده این موارد در فرزندتان به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.

سرفه یکی از شایع‌ترین علائم پنومونی است. راه‌های طبیعی برای تسکین سرفه شامل غرغره کردن آب نمک یا نوشیدن چای نعناع است.

مواردی مانند داروهای ضد درد بدون نسخه و کمپرس سرد می‌تواند برای تسکین تب مفید باشد. نوشیدن آب گرم یا خوردن یک کاسه سوپ گرم در کاهش لرز موثر است.

اگرچه داروهای خانگی می‌توانند به تسکین علائم کمک کنند، اما مهم است که به برنامه درمانی خود پایبند باشید. هرگونه داروی تجویز شده را طبق دستورالعمل مصرف کنید.

بهبود ذات الریه

بیشتر افراد به درمان پاسخ می‌دهند و بهبود می‌یابند. مانند درمان، زمان بهبودی نیز به نوع و شدت پنومونی و همچنین سلامت عمومی فرد بستگی دارد.

ممکن است یک فرد جوان طی یک هفته پس از درمان، به حالت عادی برگردد. بهبودی برای دیگران ممکن است بیشتر طول بکشد و به مدت طولانی دچار خستگی شوند. اگر علائم شدید باشد، امکان دارد بهبودی چندین هفته طول بکشد.
عوارض ذات الریه / ذات الریه می‌تواند سبب مرگ شود

ذات‌الریه ممکن است عوارضی ایجاد کند؛ به خصوص در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف یا بیماری مزمن مانند دیابت دارند.

همچنین می‌تواند بسیار جدی باشد و باعث مرگ شود. عوارض ناشی از ذات الریه شامل نارسایی تنفسی، سپسیس و آبسه ریه است و روی بزرگسالان مسن، کودکان خردسال، کسانی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند و افرادی که سایر مشکلات پزشکی دارند نیز تأثیر می‌گذارد.

براساس CDC، بیش از ۴۹۰۰۰ نفر در ایالات متحده در سال ۲۰۱۷ بر اثر ذات الریه درگذشتند.

ذات الریه یا سینه پهلو در دوران بارداری

ذات الریه‌ای که در دوران بارداری رخ می‌دهد، پنومونی مادری نامیده می‌شود. زنان باردار بیشتر در معرض خطر ابتلا به شرایطی مانند ذات الریه هستند. این مشکل به دلیل سرکوب طبیعی سیستم ایمنی بدن است که هنگام بارداری اتفاق می‌افتد.

اگر باردار هستید، به محض شروع علائم پنومونی، با پزشک خود تماس بگیرید. پنومونی مادری می تواند جعوارض مختلفی از جمله تولد زودرس و وزن کم هنگام تولد را در پی داشته باشد.

مرتضی فلاح‌پور، فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در گفتگو با فارس درباره «بیماری ذات الریه و علائم ابتلا به آن»، اظهار داشت:ذات الریه به درگیری عفونی نسج ریه که پنومونی یا ذالت ریه است گفته شده و یک بیماری عفونی محسوب می‌شود؛عامل عفونت می‌تواند یک ویروس، باکتری یا حتی قارچ باشد.

وی با اشاره به اینکه شایعترین عوامل در بروز بیماری، عوامل ویروسی و در درجه بعدی قارچ‌ها هستند، گفت: ویروس‌ها اغلب مجاری تنفسی فوقانی را درگیر می‌کنند اما وقتی می‌گوییم بیماری ذات الریه کرده، زمانی است که مجرای بافت تنفسی تحتانی یعنی ریه و پارانشیم ریه درگیر شده است.

این فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی با اشاره به علائم ذات الریه،گفت: علائم اصلی بیماری به صورت تب و تند تند نفس کشیدن است؛ البته بستگی به نوع ارگانیسم و شدت درگیری دارد؛ به شکلی که می‌تواند فرد دچار تب شده، سخت نفس بکشد، لرز داشته و حتی دچار افت اکسیژن خون شود.

فلاح پور متذکر شد: به هرحال بسیاری از این عفونتها در فصل سرما بیشتر می‌شوند و انتظار داریم این بیماری در پاییز و زمستان بیشتر باشد و شایع ترین آنها ویروس‌ها هستند.

وی اضافه کرد: وقتی ویروس وارد بافت ریه فرد می‌شود، می‌تواند صدماتی بزند و زمینه را برای گسترش و ایجاد عفونت ثانویه باکتریایی هم فراهم کند. در واقع نومونی‌های قارچی اغلب نومونی‌هایی هستند که در افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف وجود دارند.

این فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی یادآور شد: مثلا در بیمارانی که شیمی درمانی و رادیوتراپی می‌شوند و در کسانی که نقص سیستم ایمنی دارند، دیده می‌شود.

فلاح پوربا بیان اینکه این مشکل در افراد سالم کمتر دیده می‌شود، بیان داشت: یکی از راهکار آن رعایت بهداشت تنفسی است؛چون خلط زیاد تولید می‌شود، فرد باید داروهای ضد خلط استفاده کند و فرد هیدراته شده و مایعات بدنش حفظ شود.

وی تآکید کرد: عفونت‌های ویروسی احتیاجی به آنتی بیوتیک ندارد اما عفونت‌های باکتریایی به آنتی بیوتیک احتیاج دارند؛ همچنین معاینه و تصویر برداری می‌تواند باعث تشخیص بیماری شود.

*اقدامات مؤثر در پیشگیری و درمان ذات الریه کدامند؟

عادات خوب سلامتی مانند شستن دست‌ها، پیروی از یک رژیم غذایی سالم، استراحت کافی، ورزش منظم،به مقدار زیاد مایعات نوشیدن و عدم استعمال سیگار و مواد دخانی دیگر می‌توانند از ابتلا به ذات الریه پیشگیری کنند.

مرتباً دستان خود را با آب و صابون بشویید.هنگام سرفه و عطسه دهان خود را بپوشانید و بلافاصله دستمال استفاده شده را دور بیندازید.

برای تقویت سیستم ایمنی بدن خود یک شیوه زندگی سالم داشته باشید. استراحت کافی، رژیم غذایی سالم و ورزش منظم توصیه می‌شود.

همچنین باید توجه داشته باشیم در صورت ابتلا باید مطابق دستورالعمل پزشک خود به برنامه درمانی پیوسته و تمام داروها را مصرف کنیم.