رضا قاسم پور

آیین های ملی و مذهبی از دارایی های معنوی و مدنی ماست ایران با توجه به چهار فصل و چهل فرهنگ بودنش؛ رنگین کمان اقوام،ادیان،نژادها، زبانها و سنن مختلف است.

پاسداشت و ثبت و ضبط این مالکیت معنوی و معرفی به نسل جدید یکی از کارویژه های دولتها و البته الیت های فرهنگی_هنری_اجتماعی همچون هنرمندان، مستند سازان، روزنامه نگاران ، نویسندگان و…می باشد.

یکی از این مستندسازان اصیل و موفق ملی و منطقه ای مهندس “فریبرز معجزاتی” هستند با فریبرز از اوایل دهه هفتاد در نشریه وزین “امید زنجان” همراه و همکار بودیم با اینکه وی اصالتا مهندس عمران می باشد ولی در عکاسی،مستند سازی،نویسندگی،خبرنگاری، روزنامه نگاری مهارت و سبغه طولانی دارد.

اخیرا مستند عروس ایران(عروس زنجان)این هنرمند زبردست و دوست داشتنی در پخش از شبکه های ملی صدا و سیما نظر مردم و منتقدین را جلب کرده و مستند عروس زنجان در بین تولیدات سایر استانها پیشران و پیشگام عروسان ایرانی است.

“عروس ایران، نام مجموعه ای است که از سال گذشته در شبکه ی مستند سیما کلید خورده و با سفارش ساخت به مستند سازان در استان ها در هر استان، به سلیقه ی کارگردانان بومی ساخته می شود.

در این مجموعه بخش هایی از آئین ها و سنت های عروسی در مناطق مختلف کشور به نمایش گذاشته می شود.

سال گذشته حدود ۸ قسمت از این مجموعه از تلویزیون پخش شد و ادامه ی آن در دستور کار شبکه قرار گرفت.

سفارش ساخت مستند عروس زنجان، توسط شبکه به اینجانب داده شد و متعاقب آن با آغاز مرحله ی پژوهش از طریق منابع موجود و گفتگو با افراد مختلف، مطالب با ارزشی در این خصوص گرآوری شد.

تصویربرداری از مراسم عروسی در اولویت کار قرار گرفت اما طی چند مرحله مذاکره با افرادی که قرار بود مراسم عروسی برگزار کنند، موفق به جلب رضایت آنان برای حضور در مراحل مختلف ازدواج و تصویربرداری نشدیم.

استفاده از تصاویر آرشیوی گزینه ی بعدی برای ساخت مستند بود که متاسفانه هیچکدام از افرادی که با آن ها وارد مذاکره شدیم حاضر به همکاری نشدند.

تا آن که ناگزیر به بازسازی یک مراسم عروسی گردیدیم و این آغاز یک پروژه ی سخت و طاقت فرسا بود.

انتخاب لوکیشن مناسب و افرادی که بتوانند به راحتی در مقابل دوربین به اجرای مراسم بپردازند بزرگترین مشکل در پیش رو شد.

از آن جایی که در کار ساخت مستند معتقد به عدم استفاده از بازیگر (تا حد امکان) هستم از هیچیک از بازیگران گروه های نمایشی دعوت به کار ننمودم و با بازی گرفتن از افراد کاملاً عادی و معمولی اقدام به برداشت سکانس های مختلف کردم.

خوشبختانه تمامی دوستانی که در این پروژه ما را همراهی نمودند با مهارت تمام به ایفای نقش پرداختند.

یکی از نقاط قوت این مستند حضور یکی از آشیق های محلی که از توان بالایی در روایت، نوازندگی و خوانندگی داشت می باشد.

“آشیق علی محمدی” راوی زبردست مستند با ملاحت خاصی آئین های عروسی را روایت نمود که شیوه ی روایت او مخاطب را مجذوب خود می کند.

ضبط سکانس مربوط به روایت آشیق سه بار در لوکیشن های متفاوت انجام شد که برداشت سوم با توجه به حذف حضور یک مجری ( مصاحبه کننده)، که در مراحل قبلی حضور داشت، مورد تایید قرار گرفت و ملاحظه شد که این شیوه از جذابیت بالاتری برخوردار است.

انتخاب موسیقی تأثیر گذار در فیلم نیز از مراحل دشوار کار بود که نهایتاً با وسواس بسیار زیاد تعدادی موسیقی آرشیوی مورد استفاده قرار گرفت و در این میان موسیقی زیبای “ساری تل ” از آثار منحصر بفرد “استاد فضائل میسکینلی”، زینت بخش مستند شد.

مستند به زبان شیرین، شیوا و قدرتمند ترکی تهیه گردید که نهایتاً با زیر نویس فارسی برای هموطنان فارس زبان نیز قابل فهم شد.

پس از پخش مستند در سه مرحله از شبکه ی مستند سیما، این فیلم در وبسایت تلوبیون در کنار تولیدات سایر استان ها قرار گرفت که خوشبختانه مورد اقبال بینندگان قرار گرفته و تا به امروز در صدر مجموعه مستند عروس ایران قرار دارد.

این مستند به زودی در وبسایت شبکه مستند، آپارات و یوتیوب نیز بارگذاری خواهد شد تا در دسترس علاقمندان قرار گیرد”