این صحنه نه یک بار که چند بار دیگر هم در فیلم های دیگر تکرار می شود. فرقی ندارد هنرپیشه نقش اول باشد یا نقش دوم. یا اصلا یک نقش فرعی. دخانیات و بدتر از آن اعتیاد در فیلم‌های این دوره از جشنواره فجر بسیار پررنگ شده بود. مثل یک چیز عادی و پیش پا افتاده.

همان کارگردانانی که در نشست های خبری از دغدغه های هنری خود می گویند حتی در یک خط هم نمی توانند تبلیغ مستقیم و غیرمستقیم دخانیات و اعتیاد در فیلم های خود را توجیه کنند.

اینکه یک هنرپیشه اصلی فیلم از ابتدا تا انتهای فیلم سیگار دود کند چه تاثیر مخربی می تواند بر روی مخاطب به خصوص بر روی طیف وسیع جوانان و نوجوانان بگذارد.

امان الله قرایی مقدم در این رابطه به جام جم آنلاین گفت: از دیدگاه جامعه شناسی و صاحبنظران مسائل ارتباط جمعی مثل مارشال مگ‌لوهان کانادایی و لاتسول آمریکایی و البته جامعه شناسان فرانسه و صدها جامعه شناس دیگر «تصویر» تاثیرگذاری شگرفی بر روی مخاطب دارد.

قرایی مقدم افزود: یک ضرب المثل چینی هم می گوید “آنچه که یک تصویر بر من تاثیر می گذارد صدها کلمه قادر به بیان آن نیست”. فیلم سینمایی، و یا سریال هم سمعی و هم بصری بر روی افراد تاثیر می گذارند و به همین دلیل است که از نظر تاثیرگذاری می توانند در مسائل کمک آموزشی در آموزش و پرورش مورد استفاده قرار بگیرند.

این جامعه شناس یادآور شد: از زمان قدیم گفته ایم و صاحبنظران تعلیم و تربیت هم مطرح کرده اند که تاثیر سریال ها و فیلم ها در ذهن و فکر و رفتار و کردار واضح به نظر می رسد و اثرات مخرب دیگری که به خصوص بر جوانان می‎گذارد غیرقابل انکار است.

وی تاکید کرد: نمایش ناهنجاری ها از هر چیزی مضرتر است. تلویزیون و سینما امروز یک معلم بسیار موثر است و تاثیر دیدن و شنیدن دارد. البته شنیدن با گوش دادن فرق دارد. از نظر تعلیم و تربیت شما می‌شنوید اما گوش نمی دهید.

قرایی مقدم بیان داشت: اما وقتی شما در حال تماشای فیلم هستید در واقع هم می بینید و هم می شنوید و البته گوش می دهید. بنابراین این رسانه تاثیر عمیقی در جوانان و نوجوانان دارد. فیلم های سینمایی نیز تاثیرات خود را می گذارند.

این جامعه شناس ادامه داد: ما برنامه های متعدد تحقیقاتی درباره علل اعتیاد و سیگاری شدن جوانان انجام دادیم. این تحقیقات در اصفهان و تهران انجام می شد و جلسات متعددی را هم با نیروی انتظامی برگزار کردیم. اکثر کسانی که به دام اعتیاد افتاده اند یا روی به سیگار کشیدن آورده اند کسانی هستند که می گویند از طریق «دیدن» در فیلم ها و سریال ها به کشیدن سیگار و مواد مخدر تحریک شده اند.

قرایی مقدم یادآور شد: وقتی هنرپیشه یک فیلم سینمایی در طول یک فیلم سیگار به دست دارد مستقیم تبلیغ کشیدن دخانیات می شود. تاثیری هم که ورزشکاران و به خصوص فوتبالیست ها می گذارند نیز غیرقابل انکار است. به هر حال جای بسیار تاسف است که چنین فیلم هایی به راحتی به جشنواره فیلم فجر هم راه می یابند و شاید جوایز متعددی هم ببرند.

این جامعه شناس خاطرنشان کرد: اینها فیلم ها مضر و سمی هستند. همه دنیا حتی سینمای آمریکا برای اینکه جهان سوم را به اعتیاد بکشاند فیلم می سازند و هنرپیشه هایی مثل مریلین مونرو را نشان میدهند که به راحتی سیگار می کشند.

وی در ادامه گفت: گسترش سیگار آمریکایی را در جهان سوم دیدیم. بسیار مخرب و مضر بود و تبلیغ مصرف موادمخدر و دخانیات فاسد کننده رفتار است.

قرایی مقدم عنوان کرد: امروز می بینید که مثلا پسر یا دختری نوجوان کنار خیابان سیگار می کشد. به وضوح این شرایط را در سطح جامعه می‎بینیم. حتی وقتی بخواهیم هم با آنها دلسوزانه و پدرانه صحبت کنیم واکنش منفی نشان می دهند و می گویند به شما ربطی ندارد.

جامعه شناس ادامه داد: سیگار کشیدن آنقدر برای جوانان مهم شده که وارد مغازه می شوند و با پانصد تومان طلب یک نخ سیگار می کنند. همه اینها برگرفته از همین سریال ها و فیلم ها است.

قرایی مقدم بیان داشت: دنیا کوشش می کند که دیگر چنین فیلم هایی را به سینما عرضه نکند و حتی هنرپیشه های سیگاری از صحنه هنری حذف می شوند. در اخبار نیز به کرات شنیده ایم و خوانده ایم که مثلا فلان ورزشکار سیگاری با جریمه و محرومیت روبرو شده است. همه اینها برای این است که جوانان تحت تاثیر قرار نگیرند اما متاسفانه در کشور ما سیگار تا مرحله اوایل دوره دبیرستان رسیده است.

وی با تاکید بر اینکه نظارت بیشتری بر روی فیلم های منتخب جشنواره فجر باید انجام شود افزود: متاسف می شویم که تبلیغ چنین ناهنجاری‌هایی را بر روی پرده سینما می بینیم. سینماگران ایران باید کوشش کنند از اینگونه فیلم‌ها که مشوق مصرف دخانیات، بدبختی، فحشا، تن فروشی و … است دست بردارند. اگر کمی نسبت به مسائل جامعه آگاه باشند فیلم هایی عرضه می کنند از نظر جامعه شناسی به درد آموزش و پرورش بخورد.

این جامعه شناس در پایان گفت: در این جامعه همه باید بدانند پرده سینما موثرترین و مخرب ترین وسیله است؛ یعنی هم می تواند جوانان را یا به سیگار تشویق کند یا آنها را نهی کند.امیدوارم که از همه اینها منع شود.