جاده چالوس یا جاده ۵۹ یکی از زیبا ترین جاده های قدیمی در ایران است که سالانه میزبان میلیون ها مسافر و گردشگر می باشد، که از شهرکرج دراستان البرز شروع میشود و با گذر از مسیری زیبا و فوق العاده که چشم هر بیننده ای را به خود خیره میکند عبور و به شهر چالوس در استان مازندران می رسد. جاده ای تاریخی با کلی خاطرات فراموش نشدنی برای هر گردشگری که حتی یک بار از این مسیر پر پیچ و خم عبور کرده باشد.

اما چیزی که بیشتر از همه این جاده راخاص و متمایز کرده است، ویژگی های منحصر به فرد آن است که شاید در هیچ جاده ای دیگه ای در کشور عزیزمان نمیتوان نظیر آن را پیدا کرد.

ویژگی های که همه نوع سلیقه ای را مات و مبهوت خود می کند که دل کندن از آن به راحتی رسیدن به هر کدام از جاذبه های گردشگری آن نیست.

جاذبه هایی نظیر:امام زاده هایی در دل کوه های سر به فلک کشیده که ریشه در تاریخی چند هزار ساله دارند که کمتر جایی میتوان پیدا کرد، رودخانه ای زیبا و دل فریب که صدایش آرامشی بر دل های خسته شهر نشینی میدهد، غارهای بی نظیرو شگفت انگی، دریاچه، سد، روستاهایی که تغییر ظاهر نداده اند و بافت روستایی خود را حفظ نموده اند و همچنان عطر زندگی را در کوچه پس کوچه های خود برمشام هر گردشگری را پر می کند، این روستا ها دارای کوچه باغ های زیبا که در فصل بهار عطر شکوفه های انواع درختانی نظیر سیب، آلبالو، گلابی های معروف و گیلاس و … هوش از سر هر مسافری می برد، پیچ و خم های زیبا در دل کوهستان درختان سر به فلک کشیده وکهن، رستوران هایی با کیفیت و قدیمی، هتل های زیبا و تاریخی که دیدنشان خالی از لطف نخواهد بود.

جاده چالوس و روستاها و مردمان سخت کوش و پرتلاش آن که ریشه در تاریخ کهن این مرز و بوم دارند را نمیتوان در قالب چند سطر به طور کامل معرفی کرد، زیرا این جاده پر زرق و برق که یکی از مسیرهای کوتاه برای رسیدن به شهرهای شمالی کشور است دارای پتانسیل های فراوان می باشد که خیلی از آن را کمتر کسی می شناسد.

قصد ما معرفی هرچه بهتر و بیشتر پتانسیل های گردشگری این منطقه می باشد که خیلی از این پتانسیل های تاریخی را کمتر کسی میشناسد.

در ابتدا اجازه دهید جاده چالوس و بخش پر از جاذبه های گردشگری آسارا را به طور مختصربرایتان معرفی کنیم.

جاده چالوس که ۷۵ کیلومتر آن در استان البرز می باشد دارای یک بخش به نام آسارا که شامل سه دهستان به نام های آدران، آسارا و نساء به مرکزیت آسارا می باشد.این بخش از سال ۱۳۸۷ یک شهر جدید التاسیس به نام شهر آسارا را هم شامل شده است که با این احتساب دارای ۵۶ روستا و یک شهر بوده، جاده چالوس وبخش آسارا ۲۵۰ شهید گرانقدر را با افتخاردر راه دفاع از کیان و آب و خاک ایران اسلامی کرده است.

اولین روستای این جاده روستای بیلقان میباشد که آثار تاریخی موجود در این روستا به قرن هشتم می رسد که در ادامه کامل تر برایتان معرفی می کنیم.

بیلقان

از ابتدای جاده چالوس در منطقه حصار پس از عبور از این محله تاریخی و قدیمی و و اولین تونل و پل این مسیر به دهستان بیلقان می رسیم که در دل خود حمامی تاریخی جای داده است که قدمت آن به قرن هشتم می رسد، از سبک بنای حمام قدیمی بیلقان می توان نتجه گرفت که این بنا مربوط به دوره قاجار می باشد که در سال ۱۳۸۷ جز آثار ملی کشور عزیزمان به ثبت رسیده و به گفته اهالی این منطقه تا سال ۱۳۵۰ این حمام دایر بوده است، همچنین کوره آجر پزی که با ثبت ملی به دوره صفوی برمی گردد و موزه ای که در دل مسجد این محل جای گرفته است و کمتر کسی از آن خبر دارد البته باید به پتانسیل های این روستا بزرگترین آبشار مصنوعی کشور به ارتفاع ۳۰ متر را در ابتدای این دهستان اضافه کرد.

کندور

اما با عبور از روستای بیلقان به روستای کندور میرسیم که تقریبا از ورودی روستا از جاده چالوس تا رسیدن به این روستا حدود ۷ کیلومتر فاصله دارید. این روستا دارای دشت گل های لاله وسیعی حدود ۲ میلیون  گل های  رنگارنگ لاله است. این روستای تاریخی که در آن آثاری از دوره صفویه هم کشف شده است و دارای چشمه آب معدنی طبیعی و گورا است و البته چشمه دیگری نیز وجود دارد که به بالا محل معروف است وبنا به نقل قول های قدیمی آدابی وجود داشته که فقط خانم ها اجازه برداشتن آب را از آن داشتند حتی اگر مردی قصد برداشتن آب را داشت باید به همراه یک خانم به آنجا میرفت.

آبشار نوجان

بعد از عبور از روستاهای کندور، سرودار،پورکان و وینه به آبشار نوجان در نزدیکی روستای نوجان و در کنار جاده چالوس می رسیم که دارای منظره ای خیره کننده است که اقلب فصل سال این آبشار زیبا و خروشان را پر آب خواهید دید.

آدران

آدران روستایی کوچک و زیبا، آدران شاید دارای آثار تاریخی نباشد اما با توجه به عبور رودخانه کرج از میان این روستا جای خالی این آثار را پر کرده است و وجود آبشار هفت چشمه زیبا و بی نظیر که گردشگران زیادی را در هر فصل محو تماشای خود می کند .

آبشار هفت‌چشمه، یکی از مکان های دیدنی جاده چالوس است که در ردیف زیباترین آبشارهای ایران قرار دارد و با یک پیاده‌روی ۳۰ دقیقه‌ای از بین صخره‌ها و سنگ‌ها در مجاورت رودخانه می‌توانید سرانجام به این آبشار ۹۰ متری برسید. در طول این مسیر، آبشارهای کوچکی موسوم به هفت چشمه را نیز خواهید دید.

ارنگه

ارنگه از چندین روستا به ‌نام‌های ابهرک، خور، جی، چاران، گوراب و سیجان تشکیل می‌شود که به مجموعه‌ این روستاها، «ارنگه» و به مرکز آن‌ها «ارنگه بزرگ» می‌گویند..

در روستای ارنگه که بین دو کوه زیبای پورا و گورا، در دشتی سرسبز محصور است، به زیارت امام‌زاده حسین (ع) بروید که قدمت منبر و درب ورودی آن به بیش از ۷۵۰ سال برمیگردد. علاوه بر زیارت، بنای صفوی امام‌زاده را سیاحت کنید و از دیدن قدیمی‌ترین چنار ایران در حیاط امام‌زاده لذت ببرید که در فهرست آثار ملی ثبت شده است. بازدید از قبرستان ارنگه را نیز در برنامه خود قرار دهید که قدمتی چند هزار ساله دارد و هنوز هم سنگ قبرهایی با قدمت چند صد ساله در آن به چشم می‌خورد.

برای رفتن به این روستا، در کیلومتر ۱۸ جاده کرج چالوس و سمت راست، تابلویی خواهید دید که شما را به این روستا هدایت می‌کند. بهار که فصل رویش شکوفه‌های سیب و گیلاس است و همین طور پاییز هزار رنگ، بهترین زمان سفر به منطقه ارنگه به حساب می‌آید و علاوه به همه این زیبایی ها باید پیست اسکی خور و آبشار فوق العاده زیبای خور را هم به این مناطق گردشگری اضافه کرد. آبشار خور مکانی مناسب در زمستان برای علاقه مندان به رشته یخ نوردی می باشد زیرا این آبشار در فصل سرما سرتاسر آن یخ بسته و مناسب یخ نوردی می باشد.

سد کرج

سد کرج یا همان سد امیر کبیر یکی دیگه از زیبایی های فوق العاده جاده چالوس می باشد که منظره خیره کننده ای دارد و اگر به پایین دیواره دو قوسی این سد حیرت انگیز بنگرید جاده ای باریک را مشاهده میکنید که تا قبل از احداث سد امیر کبیر جاده قدیم چالوس از آنجا عبور می کرد و به روستای واریان میرسد روستایی که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.اما شما میتوانید با گرفتن پروانه ماهیگیری ازاداره محیط زیست که مستقر در منطقه پورکان هستند در محیطی آرام و لذت بخش به ماهیگیری بپردازید و لحظات خاص را با گرفتن ماهی غزل آلای خال قرمز را در تقویم خاطرات خود ثبت کنید.

دیواره های سنگی پلخواب

دیواره های طبیعی که مکانی مناسب برای علاقه مندان به صخره نوردی می باشد.این دیواره ها از پای آن تا قله حدود ۱۵۰ متر است و بلند ترین مسیر صعود آن ۱۱۰ متر است این دیواره های طبیعی برای صعود و تمرین بسیار مناسب است و حتی محل مناسبی برای اردو های تیم های ملی نیز میتواند باشد.

روستای پلخواب اولین محله از شهر جدید آسارا در جاده چالوس می باشد و پس از گذر از این محله به سیرا میرسیم که شهرداری و شورای شهر آسارا در این محله است.از ورودی سیرا مسیر را به سمت کوه های سر به فلک کشیده ناز کاهار بروید به روستاهای زیبایی به نام اویزر و کلوان و کلها و لیلستان، آیگان، ورزن، نشترود، هرین  میرسید که باغ های زیبا و مناظر فوق العاده ای آن چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند.البته برای رسیدن به روستاهای نشترود، ورزن و هرین میتوانید از روستای پلخواب مسیر کوتاه تری را طی کنید و به باغ های زیبا و آبشار های طبیعی این منطقه برسید و لذت ببرید.

تکیه سپه سالار

روستای تکیه سپه سالار که نام این روستا برگرفته از امام زاده ای است که در این روستای خوش آب و هوا دفن شده است و هر ساله این روستا میزبان زائرانی بیشمار از اقساء نقاط کشور است. مرقد مطهر امام زاده ابراهیم (ع) دارای ویژگی های خاص و اجاب انگیزی است که میتوان به باد های گرمی که درفصل سرما و زمستان در آن  وزیده میشود ویا باد خنکی که درتابستان در این فضای روح انگیز دمیده می شود و عجیب تر هم می توان به چکه کردن قطرات آبی اشاره کرد که از سقف مرقد مطهر چکه می کند که در بالا دست این امام زاده خبری از برف یا یخ نیست و یا هیچ کوهی هم در بالای آن نیست اشاره کرد.اما با توجه به باسازی مسیر روستا تا امام زاده  و نصب شیرهای آب آشامیدنی طی مسیر را برای زائران آسان تر نموده است که میتوان با احداث هتلی مناسب و یا ساخت مسافرخانه مناسب برای اسکان مسافران و زائران، دیگر شاهد نصب چادرهای مسافرتی که چهره قشنگی هم ندارد در کنار این مرقد مطهر شأن زائران گرامی هم حفظ شود اقدام نمود.

محله آسارا

روستای آسارا در تاریخ بیستم بهمن ماه ۱۳۸۷ پس از تجمیع روستاهای ری زمین، سیرا و پلخواب به شهر تبدیل و به عنوان شهر آسارا شناخته شده است.آسارا مرکزیت سه دهستان آدران، آسارا و نسا می باشد این محله فوق العاده زیبا دارای کوچه باغ های زیبا می باشد باغ هایی با عطر بوی میوه هایی رنگارنگ لواشک های محلی که حاصل دست رنج مادربزرگانی است که چین و چروک های دستشان را باید بوسید که همچنان عطر زندگی می دهند.

آسارا محله ای که میتوان آن را مرکز لبنیات جاده چالوس نام برد زیرا با توجه به تعداد زیاد فروشگاه های فروش لبنیات که از کیفیت فوق العاده ای هم دارا هستند به دست و دلبازی مردمان این محله هم اشاره کرد که در هر فروشگاه حتی اگر قصد خرید هم ندارید متوانید از دوغ های فوق العاده خوش طعم و گوارا به طور رایگان بنوشید.در شهر آسارا نمیتوان از محله ماهان به سادگی عبور کرد زیرا وجود رستوران هایی با کیفیت و نمونه و یکی از معروف ترین لبنیاتی های منطقه به نام دهاتی که با بستنی های فوق العاده شما را شگفت زده خواهد کرد و طعم این بستنی تا مدت ها همراه شما خواهد بود.

شهرستانک

شهرستانک در ۵۵ کیلومتری کرج و در دامنه‌های توچال قرار دارد؛ روستایی سرسبز با صنوبرهای بلندقامت و هوای مطبوع که روستای محبوب ناصرالدین شاه بود و کاخ ویژه‌ای به نام کاخ شهرستانک (ناصری) در این منطقه داشت که استراحتگاه پادشاهان قاجار بوده است.

برای رفتن به شهرستانک باید در کیلومتر ۴۴ جاده، بعد از روستای درده و روستای همه جا و با راهنمایی تابلو بزرگ سبز رنگ و البته پل های آزادراه تهران شمال هم میتواند نشانه ای مناسب برای رفتن به این روستای فوق العاده باشد وارد دوراهی شهرستانک شوید تا ۱۰ کیلومتر بعد به مقصد برسید. در همان نگاه اول با طبیعت بکر، درختان سر به فلک کشیده، خانه‌های قدیمی و ویلاهای زیبا مواجه می‌شوید که هوش از سرتان می‌برد و بی‌دلیل نیست که یکی از محبوب ترین روستاهای جاده چالوس محسوب می‌شود. این روستا مملو از باغ‌های زردآلو، گردو، سیب، آلبالو و توت است و رودخانه زیبایی از وسط آن عبور می‌کند. در صورتی که از کوچه باغ‌ها بگذرید و حدودا دو کیلومتر از روستا فاصله بگیرید، به سرچشمه این رودخانه زیبا می‌رسید که چشمه «گله گیله» نام دارد.

در شهرستانک علاوه بر بازدید از کوچه باغ‌های قدیمی، از درخت سرو اورس ۲۸۰۰ ساله، قلعه دزدبند (قلعه دختر) و تپه شنستون (شن ستان) هم دیدن کنید که از جاذبه‌های جاده چالوس و شهرستانک به شمار می‌روند.

روستای کسیل

روستای کسیل را شاید کمتر کسی نامش را شنیده باشد این روستا که بعد از دو راهی شهرستانک واقع شده است همانند بیشتر روستاهای جاده چالوس دارای آب و هوای دلنشین و آثار باستانی می باشد که این آثار شامل قلعه لورا یا همان کسیل است که متعلق به قرن هفتم هجری قمری می باشد که تا عصر صفوی مسکونی بوده است که روستای گشنادر و کلارود در بالا دست آن و کسیل در پایین دست آن قرار دارد و علاوه بر این قلعه میتوان به غار کشکون هم اشاره کرد.

روستای میدانک

در کنار طبیعت، جاده چالوس برای شما یادگارهای تاریخی دارد. در کیلومتر ۶۰ جاده کرج به روستای «میدانک» می رسید. اینجا سراغ برج تاریخی معروف این روستا را بگیرید. برج میدانک، بنایی آرامگاهی متعلق به سده ۷ و ۸ هجری و با بنای هشت ضلعی است که البته از شخصیت مدفون در آن اطلاعات زیادی در دسترس نیست. میدانک غار زیبایی هم دارد که در شمال شرقی این روستا واقع شده است.

روستای گرماب

روستای گرماب جز معدود روستاهای معروف جاده چالوس است که به طبع وجود باغ لاله شناخته شده تر می باشد این باغ زیبا که هر ساله در اردیبهشت ماه میزبان گردشگران زیادی می باشد جلوه خاصی به بخش آسارا بخشیده است.

روستای حسنکدر

آب و هوای دلپذیر، منظره های چشم نواز، چشمه سارها و سرسبزی روستای حسنکدر تنها گوشه ای از دیدنی های این روستای زیبا به شمار می رود، اما شاید از امامزاده حسن روستای حسنکدر بتوان به عنوان یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری این منطقه نام برد.هرچند بنای کنونی امام زاده جدید است اما بخاطر قدمت ۳۰۰ ساله این امام زاده (مربوط به دوران صفوی) در فهرست آثار ملی و تاریخی به ثبت رسیده است.اما دیگر اثر تاریخی این روستا میتوان به روستای تاریخی ویا اشاره کرد که بیش از ۳۰۰۰ سال این مردمان در ارتفاعات ۵۰۰۰ متری کوه کرچان زندگی میکردند که بخاطر سرمای زیاد هوا و بارش برف به روستای حسنکدر نقل مکان می کنند که در دره بوده است و آثار روستای ویا به تدریج از بین می رود.روستای حسنکدر دارای چشمه های معدنی گوارایی می باشد که از وزارت بهداشت نیز دارای تاییده می باشند و اگر توجه بیشتری به آن ها شود میتواند منبع درآمد مناسب و ایجاد اشتغال برای افراد این روستا گردد.

غار یخ مراد

اگر مشتاق ماجراجویی هستید و هیجان را دوست دارید حتما یک سفر یک روزه را به این غار داشته باشید. برای رسیدن به این غار باید از ورودی روستای امام چشمه، وله و آسیاب درگاه عبور کنید و به سمت روستای قدیمی کهنه ده و آزادبر بروید و در سمت چپ جاده و بالا دست آن غاری هیجان انگیز وجود دارد که در فصل بهار و علی الخصوص فروردین ماه بهترین فصل برای رفتن و تجربه ای هیجان انگیز بازدید از این غار خاص می باشد، اما برای دیدن و ورود به دل این غار باید با ابزار مناسب وارد آن شوید.نکته مهم دیگر این منطقه وجود چشمه های معدنی ودرمانی است که به گفته اهالی بومی خواص فوق العاده درمانی دارد.

گچسر

روستای گچسر روستایی که دارای هتلی با امکانات مناسب و تاریخی می باشد این روستا هم دارای چشمه زیبا و درمانی می باشد، این روستا با قدمتی که به دوره صفوی برمی گردد در نزدیکی کندوان و روستای دیزین واقع شده است، که با توجه به امکانات مناسبی که دارا می باشد میتواند میزبان درخوری برای گردشگران این منطقه باشد.

روستای گچسر هم مانند سایر روستای های جاده چالوس و بخش آسارا دارای امکن تاریخی مانند آهنین راه یا پل سنگی گچسر که مطعلق به دوره ایلخانی است می باشد که پس از طی مسیری دو کیلومتری از گچسر به سمت کندوان آثاری از یک پل سنگی به چشم میخورد که با نزدیک شدن به آن راهی با عرض ۱۶۰ سانتی متری در دل صخره ها به چشم میخورد.

دیزین و وارنگه رود

بعد از گذر از روستای گچسر به جاده دیزین میرسیم مسیری که علاوه بر وجود چشمه های گوارا  دارای پتانسیل های گردشگری فراوانی است. از جمله روستای وارنگه رود که در دشتی زیبا و کوه های چشم نواز که مسیر فوق العاده برای علاقه مندان به پیاده روی و کوه پیمایی را میسر می کند و گاهی هم اگر اقبال با شما یار باشد میتوانید شاهد چراع انواع قوچ و کل باشید، این روستا هم بدون آثار باستانی نیست و بنایی در انتهای روستا وجود دارد که قدمت آن به دوره پهلوی دوم برمی گردد.

اما روستای ولایت رود و پیست اسکی دیزین که هر چهار فصل میزبان گردشگران و علاقه مندان به رشته اسکی می باشد این پیست هم در زمستان و هم در فصل تابستان قابلیت میزبانی را دارد زیرا در تابستان دارای پیست اسکی چمن با استانداردهای مناسی و بین المللی است، این پیست دارای هتلی مجهز و سوئیت های زیبا می باشد و میزبان خوبی برای گردشگران داخلی و خارجی می باشد.

کندوان

کندوان را باید انتهای حوزه استان البرز در جاده چالوس نام برد، منطقه زیبا که دارای آشکده های معرفی است که در خیلی از شرایط های بحرانی محلی مناسی برای اقامت کوتاه مدت مسافران بوده است. دراین منطقه در دوره پهلوی اول تونلی ساحته شده است که مسیر کرج به چالوس را ۱۳ کیلومتر کوتاه تر کرده است کسیری که نیمی از سال مسدود بوده است با ساخت این تونل در همه فصل ها برای تردد مسافران باز است که این تونل بعد از انقلاب اسلامی تعریض شد عبور و مرور را راحت نمود.

واریان

روستای واریان را میتوان به عنوان تنها روستای در ایران نامید که مسیر ماشین رو ندارد و برای رسیدن به آن باید سوار بر لنجی کوچک شوید و به روستا برسید و از منظره و آرامش فوق العاده آن استفاده کنید، این روستای زیبا تا قبل از ساخت سد کرج مسیر آن ماشین رو بوده و دسترسی آسان تری داشت و در کنار این روستا هتلی مجلل به همین نام هم بود که تا قبل از انقلاب محلی مناسب برای گردشگران خارجی و علی الخصوص کشور های متمول حوزه خلیج فارس بوده است و از امکانات آن اسکی روی آب و قایق سواری بوده و یکی از مراکز اشتغال بومیان این منطقه بوده است که بنا به دلایلی تخریب گردیده است.اگر در فصل تابستان مسیرتان به جاده چالوس افتاد و حجم آب پشت دریاچه سد کم باشد و شانس هم با شما یار باشد میتوانید آثار روستای قدیمی واریان را ملاحظه خواهید کرد.

نکته آخر:

این جاده زیبا دارای پتانسیل های فراوانی می باشد: ازجمله رستوران هایی متعدد، لبنتیات فروشی های معروفی که تعداد زیادی از جوانان منطقه را دارای شغل کرده است و کلی آثار تاریخی ثبت شده و ثبت نشده شاید که میتوانند با ثبت و معرفی هرچه بهتر این امکان راهه مناسبی برای حفظ روستاها و روستا نشینی شود و در کنار تمامی این ها وجود پر برکت بقاء متبرکه جلوه معنوی خاصی به این جاده بخشیده است. این جاده زیبا با دارا بودن این همه  پتانسیل یک بوم گردی مناسب ندارد تا تاریخ این مردمان کهن و پرتلاش را به مردمان کشور عزیزمان به طور دقیق و کامل معرفی کند و می توان در مقابل محدود کردن گردشگرانی که هرساله برای استفاده از فضای رودخانه کرج جان خود را از دست می دهند به دلیل عدم آگاهی محیطی مناسب از شرایط رودخانه خروشان و به ظاهر آرام کرج، می توان در مناطقی مانند پلخواب با ایجاد فضای گردشگری و لایروبی رودخانه به دلیل سرعت کمتر آب و فضای باز آن منطقه محلی مناسب برای قایق سواری با قایق های پدالی و غیره باشد که با نظارت دقیق نهاد های همچون محیط زیست وآب منطقه فضای مناسب برای گردشگران ایجاد نمود که محلی برای درآمد در راستای فضای توسعه روستا و تنها شهر موجود در بخش آسارا گردد، میتوان با یک کارفرهنگی از تلفات این چنینی و تلخ که هرساله شاهد آن هستیم جلوگیری شود.

در آخر اگر روستایی از قلم افتاد و کمتر توضیح داده شد از همه عزیزان پوزش میطلبم.