هنگامی که حال بیماران مبتلا به کووید ۱۹ وخیم می‌شود، بزرگترین خطری که آنها را تهدید می‌کند، از کار افتادن ریه‌ها است. اگر ریه‌ها به درستی کار نکنند، خون نمی‌تواند اکسیژن کافی را به مغز، کبد و اندام دیگر برساند.

پژوهشی که در «دانشگاه ویرجینیای غربی» (WVU) انجام شده است، نشان می‌دهد که دستگاه موسوم به «اکسیژناسیون غشایی برون‌پیکری» (ECMO) می‌تواند برای درمان بسیاری از بیماران مبتلا به کووید ۱۹ کارآمد باشد اما کارآیی این دستگاه برای بیماران مسن که به بیماری‌های دیگری نیز مبتلا هستند و عملکرد قلب آنها نیز قوی نیست، کمتر است.

دستگاه ECMO، خون بیمار را از بدن او خارج می‌کند، آن را با اکسیژن اشباع می‌کند و سپس خون اشباع شده با اکسیژن را به بدن بازمی‌گرداند.

ECMO با این کار به ریه‌ها و گاهی اوقات قلب، امکان استراحت و ترمیم می‌دهد. هنگامی که ونتیلاتورها نمی‌توانند کارآیی کافی داشته باشند، دستگاه ECMO می‌تواند به زنده نگه داشتن برخی از بیماران کمک کند.

پژوهشگران در این پروژه، ۳۲ بیمار مبتلا به کووید ۱۹ را که عملکرد ریه آنها به شدت در معرض خطر قرار داشت و از ECMO استفاده می‌کردند، مورد بررسی قرار دادند.

هنگام بررسی‌ها، ۲۲ نفر از بیماران نجات یافتند که ۱۷ نفر باید استفاده از ECMO را ادامه می‌دادند و تنها پنج نفر توانستند ECMO را کنار بگذارند.

این پنج بیمار، یک شباهت جالب با یکدیگر داشتند. همه آنها نوعی ECMO را مورد استفاده قرار دادند که فقط از ریه‌ها محافظت می‌کرد نه از قلب.

هیچکدام از بیمارانی که ECMO هم از ریه‌ها و هم از قلب آنها محافظت می‌کرد، نتوانستند دستگاه را با موفقیت کنار بگذارند.

شاید دلیل این موضوع، این باشد که حال این بیماران از ابتدا وخیم‌تر بود و عملکرد قلب آنها نیز در معرض خطر قرار داشت.

«جرمیا هایانگا» از پژوهشگران این پروژه گفت: میزان زنده ماندن در بیمارانی که مشکل آنها تنها به ریه محدود می‌شد، بیشتر بود اما بیمارانی که هم عملکرد ریه و هم عملکرد قلب آنها مشکل داشت، کمتر نجات پیدا کردند.

همچنین پژوهشگران دریافتند بیمارانی که زیر ۶۵ سال بودند و بیماری‌های پیش‌زمینه کمتری داشتند، بهتر از بیماران مسن‌تر با بیماری‌های پیش‌زمینه توانستند درمان با ECMO را پشت سر بگذارند.

هایانگا افزود: پژوهش پیشین ما نشان داده بود که میزان زنده ماندن در بیماران بالای ۷۰ سال که از ECMO استفاده می‌کنند، به صورت قابل توجهی کمتر است. دلیل این موضوع می‌تواند بیماری‌های پیش زمینه آنها باشد. در هر حال، سازمان جهانی «ELSO»، سن منع مصرف این دستگاه را ۶۵ اعلام کرد. بدین ترتیب بیمارانی که سن آنها بیشتر است، باید مورد ارزیابی دقیق قرار بگیرند تا مطمئن شوند که در معرض خطر نیستند.

استروئید

نکته مهم دیگر برای نجات بیماران، به کار بردن نوعی لیپید موسوم به «استروئید» است. چهار نفر از پنج بیماری که دستگاه را با موفقیت کنار گذاشتند، استروئید را به صورت وریدی دریافت کرده بودند. این نتیجه کاملا متناقض با یافته‌های پژوهش‌هایی است که ابتدا در چین انجام گرفتند و نشان دادند که امکان دارد ضرر استروئید بیش از فایده آن باشد.

باید به این نکته توجه داشت که اگرچه پژوهش نشان می‌دهد بیماران جوان‌تر و سالم‌تر مبتلا به کووید ۱۹، بهتر به ECMO واکنش نشان می‌دهند و بیشتر نجات پیدا می‌کنند اما به این معنا نیست که هرگز امکان نجات بیماران دیگر با ECMO وجود ندارد.