✍️ #رضا_قاسم‌پور

در تعطیلات عید قربان فرصتی دست داد تا از مسیر جاده جدید هشتگرد از شهرستان به غایت زیبای طالقان دیداری تازه کنم.

جاده ای کوهستانی با شیب تند و گردنه‌های خطرناک و البته فاقد حفاظ و علائم راهنمایی رانندگی لازم و کافی که خودروها را به استفراغ انداخته و ظاهرا استانداردهای یک جاده در اشل ملی مطمع نظر مجریان نبوده است.

گرچه چهل دقیقه کوتاه شدن مسیر مزیتی انکار ناپذیر در رسیدن به مقصد است ولی از طرفی دسترسی آسان باعث هجوم بی‌امان پایتخت نشینان به خطه زیبای طالقان در دهه آتی باعث نابودی عنقریب آن خواهد شد.

همچنین با افتتاح جاده جدید عملا جاده قدیم زیاران به طالقان با تمام امکانات و زیبایی‌هایش رنگ باخته و از حیز انتفاع ساقط شده است.

سد زیبای طالقان رودخانه خروشان شاهرود را مهار می‌کند. البته این سد زیبا امروزه به دلیل تغییرات اقلیمی و نازل بودن بارش ها متاسفانه خود در عطش جرعه ای آب له له می زند.

شهرستان طالقان دارای حدود هشتاد پارچه آبادی عمدتاً توریستی بوده و مرکز طالقان شهرک با جمعیتی حدود ده هزار نفر می‌باشد.

مساحت طالقان حدود ۱۳ هزارکیلومتر مربع و سکنه ثابت ان حدود سی هزار نفر است.

به دلیل مهاجرت به تهران، کرج، قزوین و… روستاهای طالقان سکنه ثابت نازلی دارند، ولی به جز زمستان با برگشت مهاجرین، طالقان آخر هفته‌های شلوغ و پر ترافیکی را تجربه می‌کند.

زبان طالقانی‌ها عمدتا تاتی بوده و ترک‌ها و افغان‌ها نیز حضور پر رنگی در آنجا دارند. طالقان سرزمین امامزاده‌ها بوده و اهالی روستای گلیرد طالقان کلن سید هستند و نقل است که ۱۳ الی ۲۴ نفر از یاران امام زمان از اهالی طالقان می‌باشند.

شایان ذکر است که طالقان نامدارانی چون آیت‌اله سید محمود طالقانی (روستای گلیرد)، جلال آل احمد (روستای اورازان) و… را نیز در دل خود پرورش داده است.

از مناطق دیدنی طالقان علاوه بر کناره‌های سد زیبای طالقان می‌توان از آبشار زیبای کرکبود (که امسال به دلیل فقدان آب چون نخی از کوه آویزان است) و روستاهای نسا، وشته، مرجان، جوستان و… نام برد. همچنین در امامزاده یوسف روستای وشته درختان کهنسالی با قدمت بیش از هفتصد سال به چشم می‌خورد و…

? دانشگاه بی دانشجو

پایین دست روستای زیبای نویز تابلوی دانشگاهی تحت عنوان دانشگاه شهید عراقی وجود دارد. بنابر گفته محلی‌ها ساخت این دانشگاه در سال ۶۲ استارت خورده است و در آن سال‌ها به بهانه ساخت دانشگاه، شاه‌کوه (کوهپایه‌ای در پایین دست روستای نویز) را شکافته و گنج‌های پنهانش را غارت و ساخت ساختمان دانشگاه را از ۶۲ تاکنون نیمه کاره رها کرده‌اند.

در سال‌های اخیر یکی از ده‌ها سوله آن را تکمیل و دانشگاه آزاد طالقان با چند صد دانشجو راه اندازی شده بود ولی به دلیل خالی شدن صندلی‌ها این پروژه نیز ناکام ماند و اکنون در چندین هکتار از اراضی تصاحب شده به نام دانشگاه بجز نگهبان کسی نبوده ساختمان عظیم نیمه کاره نیز منزلگه روباه‌ها و شغال‌هاست!

? روستای اسرارآمیز ایستا

در جوار شهرک مرکز طالقان پس از عبور از کوچه چالان روستایی اسرارآمیز به نام ایستا وجود دارد که می‌توان خصوصیات انحصاری این روستا را با سرچ کردن در اینترنت مطالعه نمود.

ایستا روستایی ترک‌تبار و البته تارک تکنولوژی و مدرنیته در جوار رودخانه خروشان شاهرود است که بنا بر روایت محلی‌ها، ساکنان آن حدود نیم قرن پیش در این روستا مستقر شده و با محصور کردن کامل روستا ارتباط با جهان پیرامونی را به حد صفر رسانده‌اند.

اهالی روستا اصالتا آذربایجانی و از پیروان آیت‌اله میرزا صادق مجتهد تبریزی (از روحانیون دوره مشروطیت) بوده و حدود شصت نفر در قالب ده خانوار بوده و با دامداری کشاورزی و پرورش اسبانی بسیار نادر امرار معاش می نمایند و به دلیل فقدان ارتباط با جهان خارج (عدم استفاده از حامل‌های انرژی و امکانات دولتی و…) به طور نانوشته با پرداخت جزیه با دولت کنار آمده‌اند.

دکتر حسین عسگری البرزپژوه نامی و اخلاق‌مدار کشور کتابی تحقیقی و نفیس در خصوص روستای افسانه‌ای ایستا تالیف کرده‌اند.

به باور این پژوهشگر نباید به قیمت ذبح اخلاق و انصاف توسط اهالی رسانه و خبر؛ حرمت و حریم خصوصی این طایفه تجددگریز سنتی زیر پا گذاشته شده و آرامش طبیعی آنها مخدوش گردد.

? طالقان در سراشیبی نابودی

با توجه به دسترسی آسان به طالقان از جاده جدید هشتگرد و همچنین گازکشی تدریجی به روستاهای طالقان و همسان سازی امکاناتی این خطه بکر و توریستی با شهرهای همجوار باید فاتحه طالقان را بخوانیم. اصولا زیبایی طالقان نه به خاطر امکانات مدرن شهری، بلکه به خاطر سرزمین بکر و طبیعت انحصاری آنست، لذا انتظار می رود نخبگان منطقه و فعالان محیط زیستی با پایش اقدامات مسئولین و رصد تحرکات سودجویان مانع از نابودی قریب‌الوقوع این خطه بی تکرار البرز گردند.